सहनशीलता र धर्ैयता
तिमीले आफूलाई समय र स्वयंका साथ समयसापेक्ष राख्नर्ुपर्दछ । यसको अर्थ तपाईंको भौतिक शरीरलाई भनिएको होइन । वाहृय वातावरणहरुबाट प्रभावित नहुनुहोस्, चाहे ती प्रभावहरु जतिसुकै साना या ठूला होउन् । एउटा भनाई छ मानिसहरु प्रकृतिलाई जित्न सक्छन् । एउटा कुरा सधैं के याद राख भने जब तिमी हतारमा या अधर्ैय हुँदैनौ तब तिमीले सिक्नेछौं । यदि त्रि्रो हृदयले कठिनता र कैदलाई सहन सक्दछ भने तिमी जुनै समस्याहरुलाई पनि पार गर्न सक्छौ । साधना प्रकृयाको अवधिमा, अग्निपरीक्षा ठूलो होस.् या सानf]mेजाँचहरु धेरै हुन् या थोरै; र्सवप्रथम तिमी सदैव स्थिर र शान्त रहनर्ुपर्दछ, त्यसपश्चात, तिनीहरुलाई टुक्रयाउनु र समाधान गर्नुअघि सावधानीपर्ूवक विचार विमर्श गर्नुपर्दछ ।
मेरा शिष्यहरुले मानिसहरुसंग असल आत्मियता कायम गर्न र अरुसंगको सम्वन्ध सुधार गर्न सफल होऊन् भन्ने कामना छ । जव कुनै कुरा पक्षपाती हुन्छ, धैयवान् बन । आधिँहरु र सामुद्रिक छाललाई सहन सक, हावाहरु रोकिनेछन् र तुफानहरु शान्त हुनेछन् । सहने गर र तिमी सफल हुनेछौ र जे त्रि्रो हो त्यो तिमीले प्राप्त गर्नेछौ, यो ख्याल राख । नत्रभने, सबैकुराहरु वताससंगै उडेर जानेछन् ।
सावधानीपर्ूवक स्वयंको जाँच गर । एक आत्मसमिक्षक हृदय लेऊ र तिमी सम्पन्नता वा दुःख जेमा भएपनि आफ्ना कमजोरीका पक्षहरुको जाँच गर । के तिमी रीस उठ्दो प्रकृतीको छौ - के तिमी अधर्ैय छौ - के तिमी कठिनताहरु सहन सक्छौ - के तिमी प्रलोभन रोक्न सक्छौ - के तिमी अस्विकार ग्रहण गर्न सक्छौ - के तिमी दवाब थेग्न सक्छौ - जब तिमी त्रि्रा खराब गुणहरु बदल्नका लागि प्रतिवद्ध हुन्छौ, तब तिमी पहाड हिमाल जत्तिकै स्थिर, पानि जत्तिकै सद्गुणी, सन्त र महात्माहरु जस्तै विशाल हृदयको, चन्द्रमा जस्तै पवित्र र शान्त , बसन्तको घाम जस्तै न्यानो र मधुर वतास झैं आत्मिय हुनर्ुपर्दछ ।
उत्कृष्टमा उत्कृष्ट हुनका लागि तिमीले तितोमा पनि सबैभन्दा तितोको अनुभव गर्नुपर्छ । किन मानिसहरुलाई तितो मन पदेन - ती व्यक्तिहरु जो तितो अस्वीकार गर्दछन् उनीहरु असल भाग्यबाट वञ्चित हुन्छन् । तितोको अन्त्यमा मात्र गुलियोपन आँउछ । सहन सिक । सहनशीलता हुँदा मात्र तिमी बोधिसत्व बन्न सक्छौं । बोधिसत्व बन्न सहज छ; मात्र त्रि्रा मानविय दायित्वहरु पूरा गर । मानव जाति हठी छन्, उनीहरु आफ्नै मात्र मतलब गर्दछन् र अरुको ख्याल राख्दैनन् । उनीहरु सबैका आ-आफ्नै कमजोरी र स्वभावहरु हुन्छन् । जब आफूले सोचे अनुरुप कार्य हुदैन तब उनीहरु सजिलै रीसले उर्लन्छन् । जति ठूलो रीस भयो, त्यति नै ठूलो क्षती कलेजोमा हुन्छ । जब कलेजो नै खराब हुन्छ, अरु रोगहरुले पछ्याउँछन्, तिमी यस कुरामा सचेत हुनर्ुपर्दछ ।
साधनाको शुरुवातको समयमा तिमीले उत्साहपर्ूवक काम गर्नुपर्दछ, जब तिमी समस्याहरुको सामना गर्दछौ सकारात्मक र धर्ैयवान होऊ । सहनशीलताको साथ, तिमीमा सन्तपनसम्म पुग्ने आशा हुन्छ ।
एक सदाचारी व्यक्तिले आफ्नो आँशु बहाउनुभन्दा रगत बगाउँछ । तितो के हो भनेर जान्नका लागि तिमीले यसलाई तिमीले अनुभव गर्नुपर्दछ । एकपटक तिमीले यसलाई अनुभव गरिसकेपछि तितो चाख्नु भनेको के हो भनेर तिमीले बिर्सिसक्नेछौ, किनभने तिमी सागर र आकाश जतिकै सीमाहीन भइसक्नेछौ । तिमीले किन यस्ता दुःखहरुलाई झेलेर बस्ने -
"असहजतामा दिव्य मार्गलाई पर्ूण्ा गर ।"यदि तिमीले अनिच्छित र असहज परिस्थितिको सामना गर्दछौ, तब तिमी एक ताव अभ्यासकर्ता हौ भन्ने तिमीले सम्झनर्ुपर्दछ । तिमीले यस्ता असहजताहरु र कठीन समयलाई संर्घष्ा गरेर तोड्नर्ुपर्दछ;स्वयंलाई समयका तरङ्गहरुसंग बग्न र रहलिन नदेऊ । यदि यी कठिनताहरु पीडादायक छन् भने तिनीहरुमा अडिग होऊ र परास्त गर । अरुले जे सहन सक्दैनन त्यो सह र तिमीले पक्कै पनि सफलता प्राप्ति गर्नेछौ । यदि तिमीले समस्याहरुलाई सामना गर्दा पछाडि फक्र्यौ भने, तिमी जीवनको उच्च विन्दुसम्म पुग्न सक्दैनौ ।
जब मानिसहरुले तिमीलाई गालि गर्दछन्, तिमी रिसाउँदैनौ; जब उनीहरु अनुहार बिगारेर तिमीलाई हर्ेदछन्, तिमी उनीहरुलाई पहिले जस्तै व्यवहार गर । तब मात्र तिमीले पाकोपनको तह प्राप्त गरेको हुनेछ । तैपनि, यदि तिमी गल्ति गरिरहेका छौ भने, तिमी मानिसहरुका हाउभाउ पढ्न सक्ने हुनर्ुपर्दछ जसको कारण तिमी सहि तरिकाले व्यवहार गर्न सक्नेछौ । सहि तरिकाले व्यवहार गर्न सक्नु पनि प्राप्तिको एक तह हो ।
जब तिमी अफ्ठ्याराहरुलाई भिन्न तरिकाहरुले लिन्छौ, तिमीमा सहनशीलताको उच्च गुण हुन्छ । कहिले झुक्ने र कहिले आफ्नो अडान दिने भनेर जानि बुझिसकेपछि डर र चिन्ता उत्पन्न हुँदैन । अरुसंग अनुकुल भैदिनाले तिमीलाई असिमित हुन्छौ ।
वास्तविक सामर्थ्य के हो - वास्तविक सामर्थ्य भनेको आफ्नै दिमागलाई जित्न सक्नु, विनीत र नम्र हुनु हो । अरु जे गर्न सक्दैनन्, त्यो गर, अरु जे सहन सक्दैनन् त्यो सह । त्यसपश्चातमात्र त्रि्रो तावको साधना र अभ्यास सुधार हुनेछ ।
ताव सिकाईमा, छिट्टै नरिसाउने, शान्त र एकत्रित राख्दछौ । यो त्रि्रो दिमाग र सत्प्रकृतिको साधना गर्नाले अभ्यास गर्न सकिन्छ । यो मानव विचारलाई शुद्ध गराऊ, खराब स्वभाव र खराब बानिहरुलाई हटाऊ, र सत्स्वभावलाई पोषित गर । मानिसहरुको माझ र कामहरु गर्दा आत्मविश्वासलाई मजवुत गराऊ । जे सुकै परीक्षाहरु र गतिरोधहरु भएतापनि, गुनासाहरु र वादविवाद नगर । जब वादविवाद हुन्छ, सहि र गलतमा अल्भिmइन्छ । जब सहि र गलत आउँछ, यसले अन्तिममा लर्डाईंमा लैजान्छ । त्यसपछि सूनौलो मध्यता/मध्यमार्गको सिद्धान्तको अनुसरण हुदैन ।
No comments:
Post a Comment